ਦੇਹਰਾਦੂਨ : ਪੱਛਮੀ ਹਿਮਾਲਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਯੂਟ੍ਰਿਕੁਲੇਰੀਆ ਫਰਸੇਲਾਟਾ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦੁਰਲੱਭ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਲੱਭੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਜਾਤੀ, ਯੂਟਰੀਕੁਲੇਰੀਆ ਫੁਰਸੇਲਾਟਾ, ਇੱਥੇ ਪਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਖੋਜ ਟੀਮ ਲਈ ਇਹ ਬੜੇ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੀ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਵਣ ਸੰਰਖਿਅਕ ਸੰਜੀਵ ਚਤੁਰਵੇਦੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਇੱਕ ਖੋਜ ਟੀਮ ਨੇ ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸੁੰਦਰ ਮੰਡਲ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਇਹ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਪੱਛਮੀ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸੰਜੀਵ ਚਤੁਰਵੇਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਖੋਜ ਉੱਤਰਾਖੰਡ 'ਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਰੇਂਜ ਅਫ਼ਸਰ ਹਰੀਸ਼ ਨੇਗੀ ਤੇ ਜੂਨੀਅਰ ਰਿਸਰਚ ਫੈਲੋ ਮਨੋਜ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਵਾਲੀ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਟੀਮ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਵਰਗੀਕਰਨ ਤੇ ਬਨਸਪਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਬਾਰੇ 106 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਜਰਨਲ 'ਜਰਨਲ ਆਫ ਜਾਪਾਨੀਜ਼ ਬੋਟਨੀ' ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਨੂੰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਰਵੋਤਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਲਈ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਖੋਜ ਹੈ ਜੋ ਵੱਕਾਰੀ ਮੈਗਜ਼ੀਨ 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਹੈ।
ਸੰਜੀਵ ਚਤੁਰਵੇਦੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਪੌਦਾ ਅਜਿਹੀ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਲੈਡਰਵਰਟਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਪੌਦੇ ਜਿਆਦਾਤਰ ਤਾਜ਼ੇ ਪਾਣੀ ਤੇ ਗਿੱਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਪੀਸੀਜ਼ 'ਚ ਆਮ ਪੌਦਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਭੋਜਨ ਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਆਪਣੀ ਬਣਤਰ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਭੋਜਨ ਪ੍ਰੋਟੋਜ਼ੋਆ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ, ਮੱਛਰ ਦੇ ਲਾਰਵੇ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਜਵਾਨ ਟੇਡਪੋਲ ਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਆਪਣੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨੂੰ ਫਸਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖਲਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਇਸ ਖਲਾਅ 'ਚ ਫਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਪੌਦਾ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਭੋਜਨ ਬਣਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
