ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2022-23 ਦਾ ਬਜਟ 1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਗੇ। ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਵਿਚ ਤਤਕਾਲੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਨੇ ਪੰਜ ਵਾਰ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। 2019 ਵਿਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ ਫਰਵਰੀ 2019 ਵਿਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤੇ ਫਿਰ ਜੁਲਾਈ 2019 ਵਿਚ ਪੂਰਾ ਆਮ ਬਜਟ ਆਇਆ। ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਰਜਕਾਲ 'ਚ ਸੀਤਾਰਮਨ ਫੁੱਲ-ਟਾਈਮ ਮਹਿਲਾ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਬਣੀ। ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ-2 ਵਿਚ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਬਣੀ।
ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ 2019 'ਚ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਬਜਟ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਾਲ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਤੋੜਿਆ ਸੀ। ਦਰਅਸਲ ਜਦੋਂ ਵੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਬ੍ਰੀਫਕੇਸ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਬ੍ਰੀਫਕੇਸ ਦੀ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਲਾਲ ਮਖਮਲੀ ਕਵਰ ਫਾਈਲ ਵਿਚ ਬਜਟ ਲੈ ਕੇ ਸੰਸਦ ਪਹੁੰਚੀ ਸੀ। ਬਜਟ ਰੈੱਡ ਵੇਲਵੇਟ ਕਵਰ ਕੈਮਰਿਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਦਮ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਥੋਪੀ ਗਈ ਪੱਛਮੀ ਗੁਲਾਮੀ ਵਿਚ ਲੇਜ਼ਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਰਵਾਇਤੀ ਬਜਟ ਬ੍ਰੀਫਕੇਸ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਲਈ।
ਬਜਟ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਆਪਣਾ ਹਿਸਾਬ-ਕਿਤਾਬ ਜਨਤਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਸਾਲਾਨਾ ਬਜਟ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪੈਸਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਜਟ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਈਟਮਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤਹਿਤ ਸਰਕਾਰ ਖਰਚ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਬ੍ਰੀਫਕੇਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਸਿੱਖੋ
ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੇ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਆਰ ਕੇ ਸ਼ੰਕਮੁਖਮ ਚੇਟੀ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਬ੍ਰੀਫਕੇਸ ਲੈ ਕੇ ਸੰਸਦ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। 1958 ਵਿਚ ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਿਆ। ਫਿਰ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਜਾਰੀ ਰਹੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਮਾਚਾਰੀ ਤੇ ਮੋਰਾਰਜੀ ਦੇਸਾਈ ਬਜਟ ਬ੍ਰੀਫਕੇਸ ਲੈ ਕੇ ਸੰਸਦ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚੇ, ਸਗੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਫਾਈਲ ਲੈ ਕੇ ਆਏ।